Τρίτη 10 Μαΐου 2016

Έχεις τα πινέλα, έχεις τα χρώματα...επέλεξε τα χρώματα της ουτοπίας!



" Πολλοί παραπονούνται ότι τα λόγια του σοφού είναι πάντα απλά παραβολές και δεν έχουν καμιά χρησιμότητα στην καθημερινή ζωή, η οποία είναι η μόνη ζωή που έχουμε. Όταν ο σοφός λέει 'πήγαινε εκεί', δεν εννοεί ότι θα πρέπει να πάμε σε κάποιο πραγματικό τόπο, πράγμα που θα μπορούσαμε να κάνουμε ούτως ή άλλως, αν η πράξη αυτή άξιζε τον κόπο. Εννοεί ότι υπάρχει εκεί πέρα κάτι καταπληκτικό, κάτι άγνωστο σε μας, κάτι που επίσης ο ίδιος δεν μπορεί να προσδιορίσει με μεγαλύτερη ακρίβεια. Και ως εκ τούτου δεν μπορεί να μας βοηθήσει στο ελάχιστο. Όλες αυτές οι παραβολές έχουν πραγματικά ως στόχο να πουν απλώς ότι το ακατανόητο είναι ακατανόητο κι ότι ήδη το γνωρίζουμε αυτό. Οι φροντίδες όμως της καθημερινότητας για τις οποίες πρέπει να αγωνιστούμε κάθε στιγμή είναι ένα τελείως διαφορετικό ζήτημα.
Σχετικά με αυτό ένας άνθρωπος είπε κάποτε: 'γιατί τέτοιος δισταγμός; Αν μόνο ακολουθούσατε τις παραβολές εσείς οι ίδιοι θα γινόσαστε παραβολή κι έτσι θα μπορούσατε να απαλλαχθείτε απ'όλες τις καθημερινές σας έγνοιες.'
Ένας άλλος είπε: 'πάω στοίχημα ότι κι αυτό είναι επίσης μια παραβολή'

Ο πρώτος είπε: 'κέρδισες'
Ο δεύτερος είπε: 'αλλά δυστυχώς μόνο στην παραβολή'
Ο πρώτος είπε: 'όχι, στην πραγματικότητα! Στην παραβολή έχεις χάσει' "
Από το βιβλίο του Φραντς Κάφκα "Παραβολές και Παράδοξα", που πρόσφατα εκδόθηκε και στα ελληνικά.

Ίσως η ίδια η ζωή που ζούμε είναι ένα είδος παραβολής, μια αφήγηση που εμείς διηγούμαστε στον εαυτό μας, σύμφωνα με τη δομή και το σενάριο που άλλοι έχουν συγγράψει, συνθέσει, οριοθετήσει και περιφρουρήσει. Σύμφωνα με τους δικούς τους ανομολόγητους σκοπούς και επιβαλλόμενους, κυρίαρχους όρους, και με το ανάλογο μοίρασμα ρόλων. Και κατασκευής καλών ή κακών, ενεργών ή απαθών, πληβείων και πλέμπας, δεσμοφυλάκων και κρατούμενων, "τυχερών" και "άτυχων". Κατασκευής διπόλων, διλημμάτων ψευδών, ηθικής κυρίαρχης .
"Καθετί που συνδέεται με τα χρηστά ήθη και την ηθική έχει αμετάκλητα ταχθεί στο πλευρό της καταπίεσης της εργαζόμενης ανθρωπότητας", έλεγε ο τεράστιος Βίλχελμ Ράιχ στη δεκαετία του 1930.
Στην καταπίεση και τον ψυχαναγκαστικό έλεγχο ολόλκηρης της ανθρωπότητας να προσθέσουμε εμείς. Μιας ανθρωπότητας ανώριμης ψυχικά, αλληλοσπαρασσόμενης, φανατισμένης, κατακερματισμένης σε γηγενείς και μετανάστες, φιλήσυχους και τρομοκράτες, μετριοπαθείς και εξτρεμιστές, ανώτερους πολιτισμικά και κατώτερους (λόγω εσκεμμένης εξαθλίωσης εως και γενοκτονίας), νευρωτικούς και "φυσιολογικούς", περιθωριακούς και ενσωματωμένους στην ομοιόμορφη και νεκρή κουλτούρα, ταμειακές μηχανές και αναλώσιμα ανθρώπινα νούμερα.
  Μια καθημερινή πραγματικότητα που λειτουργεί όχι υπέρ των "ηρώων" ή αντι-ηρώων ή απλώς ταπεινών κομπάρσων αυτής της αφήγησης. Μιας αφήγησης κίβδηλης, πλαστής, αχυρένιας, αποπροσανατολιστικής, βαθιά εχθρικής προς την εναλλακτική τροπή ή την πληθώρα των εναλλακτικών εξελίξεων που θα μπορούσε να πάρει. Μια άλλη τροπή που προϋποθέτει μια άλλη αφήγηση, που με τη σειρά της εμπεριέχει τα σπέρματα των ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΩΝ του ανθρώπου. Και των αστείρευτων δρόμων ή δυνητικών εύπλαστων πραγματικοτήτων  που ανοίγονται. Των ατραπών της ουτοπίας, δηλαδή. Γιατί η ουτοπία ήταν και είναι ο ασυμβίβαστος και ακριβοδίκαιος κριτής του εκάστοτε "τώρα", του παρόντος! Και των κατεστημένων δομών του, των κυρίαρχων κελευσμάτων του. Και γίνεται άλλοτε ο σοφός προφήτης και άλλοτε ο μπροστά από την στασιμότητα της εποχής του εμπνευσμένος οραματιστής. Που προτείνει λύσεις, δοκιμάζει καινοτομίες, φλερτάρει (επικίνδυνα συχνά για την... καλή του υγεία) με υπερβάσεις. Οι οποίες, με τη σειρά τους, μετατρέπουν το αιώνιο παρόν σε έναν τόπο που τιμάει τις πραγματικές ανάγκες και τις πιο γενναίες προσδοκίες του ανθρώπινου όντος. Η ουτοπία, στις πιο διαυγείς και "φευγάτες" της μορφές, δεν παύει να επιθυμεί να αναδείξει σε όλη τους τη λάμψη έννοιες όπως η ανεξαρτησία της αντίληψης, η ελευθερία της επιλογής, η ολοκλήρωση της προσωπικότητας, η ευτυχία της ύπαρξης πολύ παραπέρα από την εξασφάλιση των απαραίτητων για την επιβίωση...

" Έχεις τα πινέλα, έχεις τα χρώματα, ζωγράφισε τον παράδεισο και μπες μέσα". Αν επιλέξεις την κόλαση είναι δικιά σου η επιλογή, είχε προτείνει ο Νίκος Καζαντζάκης. Υπονοώντας ίσως ότι η επιλογή της "κόλασης", εκτός από τη μιζέρια και τη...σκατοψυχιά, μεταφέρει και την απωθητική οσμή της συναίνεσης, της εθελοτυφλίας, της παραίτησης.
Δεν θέλουμε να αποτελούμε άβουλα και άψυχα κομμάτια ενός ακαλαίσθητου και στην ουσία του ξένου προς τη δική μας ουσία πίνακα. Η φύση μας, έτσι όπως τη νιώθουμε με όλους μας τους πόρους, είναι αυτή του δημιουργού, του καλλιτέχνη αν το θέλετε.

Μην περιμένετε εδώ κάποιο σύνθημα από εμάς.
Διότι πολύ συχνά τα συνθήματα, ακόμα και τα πιο πρωτοποριακά, βρωμάνε ανώδυνη "επαναστατικότητα" μέσα στα επιτρεπόμενα από τους κλειδοκράτορες των κελιών mainstream πλαίσια. Ή προπαγάνδα και ιδεολογική στράτευση, άρα περιορισμό της ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑΣ και της ελευθερίας της έκφρασης που περιλαμβάνει και την αλλαγή της άποψης, την απόρριψη μιας υιοθετημένης μέχρι τότε ιδέας και την αναζήτηση μιας καλύτερης.
Όσον αφορά την ουτοπία, ιδιαίτερη σημασία έχουν τα λόγια του μακαρίτη πλέον Εντουάρντο Γκαλεάνο:
" Η ουτοπία βρίσκεται στον ορίζοντα. Κάνω δυο βήματα κι απομακρύνεται δυο βήματα. Κάνω δέκα βήματα και ο ορίζοντας τρέχει δέκα βήματα μακριά. Όσο και αν περπατώ, δεν θα τη φτάσω ποτέ. Σε τι είναι χρήσιμη τότε η ουτοπία; Μα...στο να περπατάς!"
 Εντουάρντο Γκαλεάνο - Το δικαίωμα στο παραλήρημα

Ίσως ένα από τα πιο ζωτικά πράγματα στη ζωή είναι το να διατηρούμε τους ορίζοντές μας πάντα ανοιχτούς. Και τον εαυτό μας έτοιμο να ανταποκριθεί στους ασυμβίβαστους ψιθύρους τους  και στη μαγεία των ήχων τους,  που επικοινωνούν άμεσα με τη μυστική μουσική της ψυχής και γονιμοποιούν τα εδάφη του μυαλού. Κι όπως πιστεύουμε, κι έχουμε επισημάνει ξανά, η ουτοπία δεν είναι ένας τόπος που δεν υπάρχει, αλλά που δεν υπάρχει ακόμα.

ανιχνευτής 
Ενάντια στην "επιπεδούπολη"
 
  Και ίσως το καλύτερο "σύνθημα", με το ανάλογο κλείσιμο του ματιού, να είναι για το τέλος το παρακάτω τραγούδι:

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου